- θίνες
- Χαρακτηριστική μορφή συσσώρευσης άμμου, που προκαλείται από τον άνεμο. Θ. μπορούν να δημιουργηθούν σε οποιοδήποτε περιβάλλον υπάρχουν άμμοι, όπου οι άνεμοι, πνέοντας με σχεδόν σταθερή κατεύθυνση, έχουν αρκετή ισχύ, ώστε να μετακινήσουν τις άμμους αυτές, τις οποίες εναποθέτουν οπουδήποτε παρουσιαστεί ελάττωση της ταχύτητάς τους. Ειδικότερα, όμως, οι θ. εντοπίζονται στις ερήμους και κατά μήκος των παράκτιων περιοχών και σπανιότερα στις όχθες των μεγάλων ποταμών ή μεγάλων λιμνών.
Συχνά οι θ. αρχίζουν να σχηματίζονται εκεί όπου κάτι παρεμποδίζει την ελεύθερη κίνηση του ανέμου· στη συνέχεια αποτελούν οι ίδιες εμπόδιο για τους ανέμους. Στην πιο απλή μορφή τους, τις βαρχάνες, οι θ. είναι ένας λοφίσκος σε σχήμα πετάλου, με δύο πλαγιές έκδηλα ασύμμετρες. Η προσήνεμη πλευρά έχει συνήθως αρκετά ομαλή κλίση, γιατί πάνω σε αυτή εναποτίθεται βαθμιαία η άμμος, ενώ η αντίθετη πλευρά είναι απότομη, καθώς η άμμος καταλήγοντας στην κορυφή του λοφίσκου, ξαναπέφτει πάλι απότομα. Οι θ. μπορεί να είναι μεμονωμένες ή, όπου βρίσκονται μεγάλες αμμώδεις εκτάσεις, όπως για παράδειγμα στα εργκ (Σαχάρα), να είναι διατεταγμένες σε πολλούς στοίχους (αλυσοειδείς θ.), παράλληλους προς την κατεύθυνση του ανέμου. Το ύψος των θ. ποικίλλει από μερικά έως περισσότερα από 100 μ., κατά κανόνα όμως είναι μέτριο. Αν οι συνθήκες του περιβάλλοντος που τις δημιουργούν παραμένουν αμετάβλητες, οι θ. έχουν την τάση να μετατοπίζονται με την επίδραση του ανέμου, εξαιτίας της συνεχούς μετακίνησης των υλικών από τα οποία αποτελούνται. Όταν οι κινούμενες αυτές θ. φτάνουν σε υποερημικές, στεπικές ζώνες, όπου διακόπτεται το φυσικό περιβάλλον τους, σταματούν. Στην περίπτωση αυτή αποκαλούνται νεκρές θ. Οι θ. μετακινούνται κατά κανόνα λίγα μέτρα τον χρόνο, μπορούν όμως να φτάσουν και να ξεπεράσουν τα 30 μ. Στην αργή αυτή μετακίνησή τους μπορεί να θάψουν εκτεταμένες, καλλιεργημένες, κατοικημένες περιοχές ή και ολόκληρες πόλεις, όπως διαπιστώθηκε ότι συνέβη στην Αίγυπτο και στη Συρία. Καμιά φορά η φυσική βλάστηση κατορθώνει να αναπτυχθεί πάνω στις θ., προκαλώντας σταδιακά τη σταθεροποίησή τους. Αρκετά συχνά αυτό προκαλείται από τον ίδιο τον άνθρωπο (όπως, για παράδειγμα, στις αμμώδεις άγονες εκτάσεις της νοτιοδυτικής Γαλλίας), ο οποίος παρεμβαίνει με ειδικά φυτά γρήγορης ανάπτυξης, τα οποία είναι ικανά να ζήσουν σε ιδιαίτερα αντίξοες κλιματολογικές και περιβαλλοντικές συνθήκες, όπως η ξηρασία, η αλμυρότητα κλπ. Στην Ελλάδα υπάρχουν παράκτιες θ. σε διάφορα σημεία, όπως στους κόλπους του Σαρωνικού και του Θερμαϊκού, στην Πελοπόννησο κ.α.
Οι ψηλότερες θίνες της Ευρώπης (114 μ.), στον όρμο του Αρκασόν, στον Βισκαϊκό κόλπο.
Θίνες στην αλγερινή Σαχάρα.
Dictionary of Greek. 2013.